رسانه‌های خبری در سال 2006 میلادی از راه‌اندازی سایت
اینترنتی ویژه‌ای موسوم به WikiLeaks خبر دادند که توسط یک شرکت انتشاراتی
به‌نام Sunshine Press اداره می‌شد و این مرکز ادعا داشت كه بیش از 1.2
میلیون سند و مدرک معتبر از رهبران و سیاستمدران بزرگ دنیا را در اختیار
دارد و برای حمایت از حقوق شهروندی، آن‌ها را به صورت عمومی منتشر می‌کند.
انتشار نخستین اسناد دولتی توسط این سایت عکس‌العمل‌های فراوانی در جهان
داشت و در اصل این نخستین باری بود که یک مرکز اقدام به رونمایی از چنین
اسناد محرمانه‌ای می‌کرد. پایگاه اینترنتی WikiLeaks طی این چند سال توجه
همه دولت‌ها و مردم را به خود جلب کرده بود، تا آنکه در اوایل سال 2013
میلادی "ادوارد اسنودن"(Edward Snowden) از کارمندان اسبق "سازمان اطلاعات
مرکزی"(CIA) و از پیمانکاران "آژانس امنیت ملی آمریکا"(NSA) اطلاعات
طبقه‌بندی شده‌ای از برنامه‌های فوق‌سری این آژانس از جمله "طرح جاسوسی
شنود PRISM" را منتشر کرد.
به گزارش سافت‌گذر به نقل از آی تی ایران؛ آنگونه که اسنودن می‌گوید، آژانس امنیت ملی آمریکا در سال
2007 میلادی طرح جاسوسی محرمانه‌ای را با نام PRISM آغاز کرد که طی آن،
دولت آمریکا در مراحل نخست برخی شرکت‌های مخابراتی از جمله Verizon را
مجبور کرده بود کلیه اطلاعات و سوابق میلیون‌ها مشترک خود را در اختیار
آن‌ها بگذارد. این فعالیت‌ها طی سال‌های گذشته به همین صورت ادامه داشت و
با افشاگری‌های اسنودن مشخص شد اطلاعات محرمانه روی سرورهای 9 شرکت بزرگ
شامل گوگل، فیس‌بوک، مایکروسافت، یاهو، اپل، یوتیوب و اسکایپ نیز به اجبار
در اختیار آن‌ها قرار گرفته و این سازمان در طول سال‌های گذشته توانسته
است تمامی اطلاعات مربوط به مکالمات و مکاتبات آنلاین کاربران را در اختیار
داشته باشد. پس از انتشار این اخبار و مشخص شدن استراق‌سمع مخفیانه دولت
آمریکا، "باراک اوباما" رئیس جمهور این کشور اعلام کرد که داده‌های یاد شده
را برای پیگیری اتباع خارجی مظنون به فعالیت‌های تروریستی یا جاسوسی در
اختیار گرفته است و مشخص شد که کشورهای ایران، اردن، مصر و هند اهداف اصلی
این طرح بوده‌اند. اما این طور که "ادوارد اسنودن" فاش کرده است،
جاسوسی‌های بین‌المللی آمریکا به این اتفاقات ختم نمیشود.
به طور کلی باید توجه داشت که، داده‌های الکترونیکی به
گونه‌ای تعریف شده‌اند که از ارزان‌ترین مسیر به مقصد می‌رسند و بر این
اساس همواره مستقیم‌ترین مسیر از نظر فیزیکی بهترین مسیر برای آن‌ها محسوب
نمیشود. با توجه به اینکه زیرساخت‌های اصلی اینترنت جهان در آمریکا مستقر
شده است، همواره مسیرهای منتهی به این کشور به عنوان ارزان‌ترین راه
ارتباطی محسوب می‌شود و این مسئله موجب شده است تا بخش اعظم اطلاعات جهان
از این کشور عبور کند و در نهایت آمریکا به تمامی این اطلاعات دسترسی داشته
باشد. همین مسئله به سازمان امنیت ملی آمریکا اين امکان داد را داد كه به
نوعي به فکر شنود ارتباطات و مکالمات خارجی بیفتد و در این اقدام، روسای
جمهور و بزرگان سیاسی جهان را مورد هدف قرار دهد.
اسنودن در بخش دیگر نشان داد که کشور انگلستان هم در اقداماتی
مشابه به صورت گسترده اطلاعات اینترنتی و مخابراتی را در اختیار داشته و
چنین شنودهای را انجام داده است. در اسنادی که توسط این کارمند اسبق
سازمان CIA منتشر شد، کارشناسان دریافتند که آژانس امنیت ملی آمریکا برای
آنکه به چنین اطلاعاتی دست یابد از دو طریق عمل کرده است. در بخش نخست آن
دسته از اطلاعاتی که قابل دسترس هستند با دستور مستقیم مقامات آمریکا و
به‌اجبار از شرکت‌های بزرگی چون گوگل و مایکروسافت در اختیار آن‌ها قرار
می‌گیرد و در بخش دیگر، این آژانس دولتی با هک کردن زیرساخت‌های مربوط به
شبکه‌های غیرنظامی از جمله دانشگاه‌ها، بیمارستان‌ها و شرکت‌های خصوصی در
سراسر جهان اطلاعات مورد نظر خود را کسب کرده و حقوق آن‌ها را رعایت
نمی‌کند. البته باید توجه داشت که این اقدامات جاسوسی و فعالیت‌های گسترده
فقط مربوط به آمریکا نيست و در این برنامه‌های مخفیانه کشورهای انگلستان،
کانادا، استرالیا و نیوزیلند هم به آن کمک کرده‌اند.
اگرچه ژنرال "کیت الکساندر"(Keith Alexander) رئیس سازمان NSA
پیش از افشاگری‌های اسنودن در سال 2012 میلادی در کنگره این کشور سوگند
ياد كرد که در مکالمات تلفنی، پست‌های الکترونیکی، پیامک‌ها، جست‌وجوهای
اینترنتی، خریدهای اینترنتی و سوابق بانکی مردم هیچ فعالیت جاسوسی انجام
نداده است، یک سال پس از این اتفاق بیش از 20 هزار مدرک و سند رسمی منتشر
شد که تایید می‌کردند این سازمان تمام اطلاعات یاد شده را طی سالیان گذشته
در اختیار گرفته و آن‌ها را بررسی کرده است. انتشار این اسناد توسط اسنودن
نشان داد که NSA یک شبکه پیچیده جاسوسی راه‌اندازی کرده است که به کمک آن
می‌تواند تمامی مکالمات تلفنی و اینترنتی بیش از یک میلیارد کاربر را در آن
واحد در اختیار داشته باشد و در کنار آن، به مکالمات تلفنی و مکاتبات
رهبران بزرگ جهان، روسای جمهوری و سیاست‌مداران دسترسی پیدا کند. در این
اسناد نمایان شد که این سازمان جاسوسی با استفاده از سیستم‌های مخابراتی و
اینترنتی خود موفق به شنود اطلاعات در اتحادیه اروپا، ایران، چین، مصر،
برزیل، آمریکای لاتین، پاکستان، استرالیا و ... شده است و همچنان به این
فعالیت‌ها ادامه میدهد. این اطلاعات به صورت مستقیم از سرورهای اصلی
اینترنت جهان در اختیار گرفته می‌شده است. این سرورها که ستون فقرات
اینترنت جهان نام دارند، به عنوان شاهراه‌های ارتباطی جهان محسوب می‌شوند و
همواره اطلاعات جامع از تمام کشورهای جهان را در خود جا داده‌اند و البته،
بیشتر آن‌ها در کشور آمریکا واقع شده‌اند.
با توجه به اینکه سازمان امنیت ملی آمریکا برای شنودهای خود
در کشورهای مختلف جهان از سرورهای اصلی اینترنت استفاده کرده است، این
مسئله موجب شد اطلاعات دیگری نیز در اختیار این آژانس جاسوسی قرار گیرد.
این طور که اسناد منتشر شده از سوی اسنودن نشان می‌دهند،
"آژانس امنیت ملی آمریکا" با وجود تمام افشاگری‌های صورت گرفته و
مخالفت‌های موجود همچنان تمام پست‌های الکترونیکی که از سرورهای آمریکا به
سراسر جهان منتشر می‌شوند را در اختیار می‌گیرد و برای آنکه بتواند از
آن‌ها بهترین استفاده را ببرد، سیستم جست‌وجوگر هوشمندی تعریف کرده است که
مبتنی بر این سیستم کلیدواژه‌های مورد نظر خود را مورد بررسی قرار میدهد و
از این طریق به صورت لحظه به‌لحظه تمام پست‌های الکترونیکی را غربال
می‌کند تا در نهایت بتواند اطلاعات مورد نظر خود را از بین آن‌ها پیدا کند.
علاوه بر این گفته شده است که بر اساس دستور سازمان NSA، کلیه
دفاتر اداره پست آمریکا به اسکنر پیشرفته‌ای مجهز شده‌اند که به وسیله این
دستگاه تمامی پاکت‌ها، بسته‌های پستی، نامه‌ها و کارت پستال‌ها از بیرون
مورد بازدید قرار می‌گیرند و بدون آنکه درب این پاکت‌های پستی باز شود،
تمامی محتویات و نوشته‌های درون آن مشخص می‌شود تا بدون اطلاع دولت آمریکا
اطلاعاتی از این طریق رد و بدل نشود.
طرح جاسوسی دولت آمریکا در اطلاعات مردم جهان و شنود مکالمات
تلفنی به قدری جدی شده که به شرکت مایکروسافت هم اتهاماتی وارد شده است. بر
اساس این اتهامات، کارشناسان آلمانی ادعا میکنند که مایکروسافت به عنوان
بزرگترین شرکت تولیدکننده نرم‌افزار در جهان همکاری‌هایی را با سازمان NSA
انجام داده است که به موجب آن، آخرین نسخه از سیستم‌عامل رایانه‌ای این
شرکت موسوم به Windows 8 یک درب پشتی مخفیانه را شامل می‌شود که به ماموران
جاسوسی آمریکا امکان میدهد به تمامی اطلاعات ذخیره شده در رایانه‌های
مجهز به این سیستم‌عامل دسترسی پیدا کنند و از طریق ماژول موجود روی آن
بتوانند در هر زمان که می‌خواهند این اطلاعات را بدون اطلاع کاربر در
اختیار بگیرند. این ادعا هنوز به طور دقیق به اثبات نرسیده است، اما به هر
حال باید توجه داشت که اگرچه روسای جمهور چندین کشور جهان در مورد شنودهای
غیرقانونی دولت آمریکا شکایت کرده‌اند و سازمان‌های حمایت از حقوق بشر
مقابل این مسئله ایستاده‌اند، اما این کشور همچنان به فعالیت‌های جاسوسی
خود در فضای مجازی ادامه میدهد و احساس دلهره و نگرانی عمومی را برای
تمامی کاربران جهانی به وجود آورده است.